تلفن‌های هوشمند رده‌بالا ارزان نیستند. این یک واقعیت است، به ویژه در چند سال اخیر که قیمت جهانی موبایلهای رده‌بالا از ۶۵۰ دلار گذشته است و حالا که این دستگاه‌ها با قیمت‌های ۹۰۰ و حتی هزار دلار هم به فروش می‌روند.
موازی با این بالارفتن قیمت تلفن‌های هوشمند به‌ویژه پرچمدارها، مجموعه سایت‌ها و نمایندگی‌هایی را در جای‌جای دنیا می‌بینیم که اقدام به فروش گوشی‌های دستدوم یا تعمیرشده می‌کنند. این قبیل سایت‌ها و نمایندگی‌ها هر روز بر تعدادشان افزوده می‌شود و جالب اینکه مشتریان خود را دارند و تقاضا برای این قبیل معامله‌ها همواره هست. هرچند همیشه هم موضوع به این راحتی نیست. انتظار برای پیداکردن گوشی دست دوم یا تعمیرشده با شرایط و قیمتی که مد نظرمان است کار ساده‌ای نیست و حتی بیشتر اوقات زمان زیادی نیاز دارد. از سوی دیگر در نهایت هم ممکن است مجبور شوید به خرید موبایلی رضایت دهید که خط و خش دارد و باید تا وقتی که آن گوشی در دستتان است با این ایرادها کنار بیاید. هرچند برخی ایرادها هنگام خرید دیده نمی‌شوند و به مرور خود را نشان می‌دهند مثلا اگر گوشی از دست مالک اولیه گوشی افتاده باشد حتی اگر در ظاهر ایرادی متوجه آن نباشد، بی‌شک قطعات داخلی آن آسیب خواهد دید و در طولانی مدت مشخص خواهد شد.
به طور کلی گوشی تعمیرشده هرچقدر هم که از سوی افراد متخصص تعمیر شده باشد باز هم گوشی نویی که از کارخانه درمی‌آید نیست. البته عبارت گوشی‌های ریفربیشد و تعمیرشده در کشورهای اروپایی و آمریکایی با کشور ما تفاوت معنایی بسیاری دارد. در کشورهای پیشرفته موبایل‌هایی هستند که ریفربیشد نام دارند و معنای لغوی آنها تعمیرشده از سوی کمپانی است. برخی گوشی‌ها از آن دسته هستند که بنا به هر علتی دارای مشکل سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری هستند و به کمپانی بازگردانده می‌شوند. کمپانی این گوشی‌ها را تعمیر می‌کند و حتی در برخی اوقات از مجموع دو یا چند گوشی خراب یک گوشی جدید تهیه می‌کند و آنها را در قالب گوشی ریفربیشد به فروشگاه‌ها عرضه می‌کند. این موبایل های رفربیشد با قیمتی کمتر از قیمت واقعی خود گوشی به فروش می‌روند. در این کشورها اگر شخصی خودش گوشی را باز کند و یا به تعمیرکاری بدهد که از سوی کمپانی‌ها و نمایندگی‌های رسمی مجوز ندارد، دیگر این تلفن از گارنتی خارج می‌شود و گوشی تعمیرشده از گوشی ریفربیشد هم به مراتب ارزان‌تر است.
اما در کشور ما وضعیت به گونه دیگری است. هر شخصی که دستی در کار داشته باشد اقدام به تعمیر گوشی می‌کند و به علت نبود نمایندگی رسمی بیشتر برندها و نبود نظارت جدی بر کار تعمیرکاران موبایل، عملا گوشی‌های تعمیرشده به هیچ عنوان قابل اعتماد نیستند و معلوم نیست از سوی چه شخصی و با چه تخصصی گوشی باز شده و چه قطعاتی جایگزین قطعه‌های آسیب‌دیده شده است. موضوع بدتر اینکه موبایلهای ریفربیشدی هم که از سایر کشورها وارد می‌شوند همه به‌عنوان گوشی تعمیرشده به فروش نمی‌رسند. موضوع اینجاست که تشخیص گوشی‌های ریفربیشد از گوشی‌های تعمیرنشده کار آسانی نیست و حتی برخی فروشندگان هم هنگام خرید متوجه نمی‌شوند و گوشی‌ریفربیشد را با قیمت گوشی تعمیرنشده و آکبند می‌خرند و همان را هم تحویل مشتری می‌دهند. هرچند هستند فروشندگانی که با علم به موضوع از ناآگاهی مشتری استفاده می‌کنند و گوشی تعمیرشده به او می‌دهند بدون اینکه مشتری متوجه شود.
همانطور که می‌بینیم و همه ما کمابیش با این مشکلات از نزدیک برخورد کرده‌‌ایم، در کشور ما به طور کلی در مقایسه با سایر کشورها وضعیت متفاوت و پیچیده‌تر است. یکی از منابع اصلی این مشکلات نبود نمایندگی اغلب برندهای تولیدکننده تلفن همراه در ایران است.
از طرفی هم بالارفتن افسارگسیخته قیمت ارز بر قیمت تلفن‌های هوشمند تاثیر ناخوشایندی گذاشته و خرید را برای کاربران سخت‌تر از گذشته و سخت‌تر از کاربران دیگر کشورهای دنیا کرده است. بازار موبایل مدتی است که در کشورمان رکود چشمگیری دارد و نه‌تنها فروشندگان به‌علت تلاطم قیمت‌ها حاضر به عرضه محصولات خود نیستند، بلکه مشتریان نیز به توجه به قیمت‌های بالای موبایل‌ها دست و دلشان به خرید نمی‌رود و همین امر باعث شده اغلب کاربران که به علتی مجبور به تعویض گوشی خود هستند یا احتیاج به خرید موبایل دارند به فکر تهیه دستگاه‌های دستدوم باشند.
به همین علت حالا مدتی است که خرید گوشی‌های دستدوم یکی از گزینه‌های جدی کاربران شده است. ولی در این میان باید به نکاتی توجه داشته باشیم و مزایا و معایب خرید گوشی های دستدوم را در نظر بگیریم و اینکه درنهایت آیا به‌خاطر صرف هزینه کمتر تن به خرید گوشی‌های استفاده شده بدهیم یا از خیر آن بگذریم و هرطور شده برای خرید یک گوشی نو عزم خود را جزم کنیم.
مزایای گوشی‌های دست دوم
نخستین مزیت خرید گوشی‌های دست دوم هزینه کمتر در مقایسه با گوشی های نو است. در این روزها که برای خرید یک گوشی نو باید هزینه‌های گزافی متحمل شویم بی‌شک ذهن هر کاربری که اقتصادی فکر می‌کند به خرید گوشی دستدوم می‌رود. بازار این نوع گوشی ها در کشورمان آنقدر زیاد است که به‌راحتی می‌توان چه حضوری و چه غیر حضوری مدلی را که دوست دارید پیدا کنید و حتی در اغلب اوقات می‌توانید تخفیف بگیرید و با مبلغی کمتر از آنچه فروشنده اعلام کرده به توافق برسید و هزینه به‌مراتب کمتری صرف کنید.
شما همچنین می‌توانید موبایلتان را با تلفن همراه اطرافیان و دوستان خود عوض کنید و با پردخت مبلغ کمی صاحب یک گوشی جدید شوید که هرچند گوشی نو نیست ولی برای شما جدید است و همین تنوع کافی است تا شما دست‌کم تا یک سال دیگر هوس خرید گوشی جدید نکنید.
ولی همه مزایای خرید موبایل گوشی دستدوم به قیمت آن برنمی‌گردد. این مورد درباره افرادی صدق می‌کند که علاقه زیادی به دنیای موبایل دارند و برخی گوشی‌هایی را دوست دارند داشته باشند که دیگر تولید نمی‌شوند. این قبیل افراد حاضرند مبلغ معادل یک پرچمدار را بدهند ولی یک مدل گوشی از یک کمپانی را که خط تولید آن سال‌هاست که تمام شده بخرند. مثلا برخی مدل‌های کمپانی موتورولا یا برخی مدل‌های نوکیا که حالا دیگر تولید نمی‌شوند هنوز هم از سوی برخی کاربران باارزش هستند و حاضرند آنها را با هر قیمتی تهیه کنند. این افراد چاره‌ای ندارند جز اینکه به خرید موبایل ها دست دوم روی بیاورند.
از همه اینها که بگذریم به موضوعی می‌رسیم که در ظاهر چندان مهم نیست ولی اهمیت بسیاری دارد و آن کمک به محیط زیست است. با خرید موبایل دست دوم می توانیم به محیط زیست آسیب کمتری بزنیم و زباله الکترونیکی کمتری در کره زمین ایجاد کنیم.
معایب موبایلهای استفاده‌شده
برخی کمپانی‌ها هنگام عرضه تلفن‌های هوشمند خود فضای ابری رایگان یا سرویس‌های مشابه مانند سوریس موسیقی عرضه می‌کنند که مدت استفاده از آنها محدود است و اغلب برای ۶ ماه یا یک سال نخست برنامه‌ریزی شده است. اگر شما موبایل دستدوم بخرید باید بدانید که استفاده از این سرویس‌ها را از دست خواهید داد. همچنین برخی فروشگاه‌ها همراه با خرید موبایلهای خود هدایای لوازم جانتبی از قبیل هدست، رم، شارژر وایرلس عرضه می‌کنند که بعید است کسی که بخواهد موبایل خود را بعد از یک یا دو سال بفروشد، لوازم جانبی آن را هم به خریدار بدهد و اگر هم حاضر به این کار شود بی‌شک هزینه آنها را جداگانه دریافت خواهد کرد. بنابراین اگر میخواهید موبایل دستدوم بخرید باید بدانید که خبری از هدیه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نخواهد بود.
در سوی دیگر موبایل دستدوم اغلب موبایل‌هایی هستند که دست‌کم یک سال از عمرشان کم شده باشد. در این یک سال عمر لوازم جانبی گوشی هم کم شده و حتی تمام شده باشد. ممکن است شما موبایلی را بخرید و پس از گذشت دو سه ماه ببینید که کابل شارژر دیگر کار نمیکند، مثلا طول عمر مفید کابل های شارژر آیفون یک سال است و پس از گذشت یک سال به‌مرور کابل از قسمت سوکت خورده می‌شود و درنتیجه پس از گذشت مدتی مجبورید کابل جداگانه بخرید. حتی ممکن است مالک قبلی موبایل کابل اصلی را گم کرده باشد یا به هر علتی کابل نو ولی غیر استاندارد خریده باشد. کابل‌های غیر استاندارد و کابل هایی که از جاهای دیگر خریداری می‌شوند اغلب به گوشی آسیب وارد می‌کنند و این آسیب در طولانی مدت دیده می‌شود و اغلب به مالک دوم گوشی می‌رسد.
همچنین ممکن است پس از گذشت مدت کوتاهی متوجه شوید که عمر باتری موبایلی که خریده‌اید کم شده است در حالی‌که هنگام خرید، باتری آن عملکرد خوبی داشت. در اینجا لازم است بگوییم که عمر مفید باتری اغلب موبایل‌ها نهایتا دو سال است و هنگام خرید موبایل دستدوم باید به این نکته هم توجه داشته باشید.
یکی دیگر از موارد مهم که هنگام خرید موبایل دستدوم باید به آن توجه کرد گارانتی محصولات است. در ساده‌ترین حالت ممکن است هنگامی که موبایلی را می‌خرید گارانتی آن تمام شده باشد و شما با علم به این موضوع بر سر مبلغی به توافق می‌رسید و از خیر گارانتی آن هم در قبال هزینه کمتر می‌گذرید. ولی مشکل جایی آغاز می‌شود که فروشنده موبایل به شما می‌گوید که تلفنش گارانتی دارد و شما با پرداخت مبلغی بیشتر صاحب آن گوشی دستدوم می‌شوید. مدتی بعد بنا به ایجاد هر مشکلی به سمت نمایندگی می‌روید و متوجه می‌شوید که گوشی شما از گارانتی خارج است. یکی از علت‌های این موضوع به افتادن در آب گوشی برمی‌گردد. در بورد بیشتر موبایلهای جدید یک کاغذ مخصوص تعبیه شده که به محض برخورد با آب رنگی می‌شوند و از این طریق نمایندگی متوجه می‌شود که موبایل خیس شده است. در این صورت حتی اگر موبایل سالم باشد از گارانتی خارج می‌شود. درواقع اگر نمایندگی از طریق آن کاغذ تشخیص دهد که موبایل در آب افتاده و خیس شده است، آن دستگاه را از گارانتی خارج می‌کند و اگر هر مشکلی برای آن گوشی به وجود آمده باشد مشمول گارانتی نمی‌شود. چراکه احتمال منشا هر آسیبی را از خیس‌شدن موبایل می‌دهند و همین باعث می‌شود سرویس‌های دیگر گارانتی هم مشمول آن دستگاه نشوند. موضوع مهم اینجاست که این قانون مشمول گوشی‌های ضد آب هم می‌شود. این مشکلی است که شما هنگام خریدن گوشی دستدوم متوجه آن نخواهید شد مگر اینکه خود شخصی که از گوشی استفاده کرده و آن را در آب انداخته به شما بگوید.